|
İran ile İsrail arasındaki savaşa ABD’nin dâhil olması, Türkiye’yi üç yönden baskı altına aldı: Ankara şimdi hem ABD, hem İran, hem de İsrail’le ilişkileri, hassas bir diplomasiyle götürmek zorunda… Saldırı, tam da İran Dışişleri Bakanı Türkiye’deyken ve İslam İşbirliği Teşkilatı dışişleri bakanlarının İstanbul’da toplandığı gece düzenlendi. Erdoğan, toplantının açılış konuşmasında “Çok kutuplu dünyada, iki milyarlık İslam âleminin tek başına bir kutup hâline gelmesi şarttır” derken ABD’nin İran’a saldırması adeta, Türkiye’nin ve İslam dünyasının krizde “etkisiz unsur” olarak devre dışı olduğunu kanıtladı.
Erdoğan’ın bu aralar en son isteyeceği şey, ABD Başkanı ile arasının bozulması… Daha önce Trump’la yaşadığı tartışmalarda ağır tehditlere boyun eğmek zorunda kalan Erdoğan, iktidarının zayıfladığı bu aşamada bu riski almak istemiyor. O yüzden ABD’nin saldırısından sonra Türk Dışişleri’nden yapılan açıklamada Washington kınanmadı; Ankara sadece kaygılarını bildirdi.
Erdoğan, ABD’yi kınamaktaki çekingenliğini İsrail konusunda göstermedi; İsrail’in İran'a saldırısını “haydutluk” olarak niteledi ve “en güçlü şekilde” kınadı, İran halkına taziyelerini iletti. İran’ın vurulması ve Tahran’daki muhtemel rejim değişikliği, Türkiye’ye kimi fırsatlar vaat etse de daha çok sorun işareti veriyor:
İran yönetiminin Türkiye’deki ABD üslerine saldırma ihtimali, kaygı yaratan konulardan biri… Bir diğeri, Suriye’den sonra İran’dan Türkiye sınırına güçlü bir mülteci akını yaşanması… Elbette petrol fiyatlarındaki muhtemel artışın faturası da Ankara’yı düşündürüyor. Ortaya çıkabilecek yeni siyasi haritanın, Ankara’nın halen Kürtlerle yürüttüğü barış sürecine etkisi de hesaplanıyor: Türkiye’de PKK’nın lideri Öcalan, açıkça İsrail karşıtı bir pozisyon alırken, PKK’nın İran’daki kolu sayılan Kürdistan Özgür Yaşam Partisi (PJAK), İsrail’e daha yakın duruyor. Kimilerine göre bu, Kürt hareketi içinde farklı çizgilerin işareti, kimileri ise Kürtlerin çok yönlü taktiklerle sürece dâhil olduğu kanısında… Ancak İran savaşının bölgede zincirleme etkilerinin olacağı ve güç dengelerini temelden değiştireceği kesin gibi görünüyor.
|
